Thị trường bao bì giấy Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt với sự xuất hiện của 5 “ông lớn” FDI. Liệu các doanh nghiệp Việt Nam có thể “chung sống hòa bình” và cùng nhau phát triển trong “sân chơi” công nghệ cao này?
Thị trường bao bì giấy tại Việt Nam
Thị trường bao bì giấy Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống (F&B). Sự gia tăng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cùng với xu hướng tiêu dùng ngày càng chú trọng đến tính bền vững, đã thúc đẩy nhu cầu về các giải pháp bao bì giấy chất lượng cao. Các nhà sản xuất trong nước không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm mà còn không ngừng đổi mới, sáng tạo để tạo ra những sản phẩm đa dạng về mẫu mã, thiết kế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Song song đó, sự bùng nổ của thương mại điện tử tại Việt Nam cũng góp phần đáng kể vào sự phát triển của ngành bao bì giấy. Với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, thương mại điện tử đã tạo ra một lượng lớn đơn hàng cần được đóng gói và vận chuyển, từ đó thúc đẩy nhu cầu về các loại thùng carton và bao bì giấy khác. Đặc biệt, xu hướng tiêu dùng “xanh” đang ngày càng được ưa chuộng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các sản phẩm bao bì giấy thân thiện với môi trường.
Ngành F&B, với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, cũng là một trong những động lực chính thúc đẩy thị trường bao bì giấy Việt Nam. Sự đa dạng của các sản phẩm F&B, từ đồ uống đến thực phẩm chế biến sẵn, đòi hỏi các giải pháp bao bì vừa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vừa phải thu hút người tiêu dùng.
Hiện nay, Việt Nam có khoảng 14.000 doanh nghiệp sản xuất bao bì, trong đó có hơn 4.000 doanh nghiệp bao bì giấy. Theo các báo cáo nghiên cứu thị trường, quy mô thị trường bao bì giấy Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong những năm tới, vượt qua cả thị trường bao bì nhựa. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển to lớn của ngành công nghiệp bao bì giấy tại Việt Nam, đồng thời đặt ra những yêu cầu cao hơn về chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
Chuyển đổi sử dụng bao bì giấy công nghệ cao
F&B được đánh giá là một trong những ngành có tính cạnh tranh cao, lợi nhuận nhiều và tốc độ đào thải nhanh. Để có thể tồn tại và phát triển bền vững, yêu cầu đặt ra cho các doanh nghiệp này là cần liên tục thay đổi, nắm bắt nhanh các xu hướng tiêu dùng mới để thích ứng và gia tăng lợi nhuận. Có thể kể đến những thương hiệu lớn như Starbuck, Phúc Long,… đã tạo hiệu ứng truyền thông cực lớn từ việc thay thế hoàn toàn ly – ống hút nhựa sang ly giấy và ống hút giấy. Đồng hành cùng sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường sống là lựa chọn kinh doanh vô cùng thông minh của các chủ doanh nghiệp F&B.
Nutifood đã quyết định thay đổi bao bì cho sản phẩm Varna Colostrum từ chai nhựa sang hộp giấy để tăng tính thẩm mỹ, tiện lợi và thân thiện với môi trường. Hộp giấy mới được thiết kế theo kiểu dáng chai DomeMini của SIG, sử dụng giấy bìa đạt chuẩn FSC™ từ nguồn gỗ tái sinh và quy trình sản xuất sạch.
Để thực hiện việc này, Nutifood đã đầu tư hệ thống máy móc chiết rót tiệt trùng DomeMini 12 của SIG, có khả năng chiết rót đa dạng dung tích và hiệu suất cao. Việc đầu tư này không chỉ dành riêng cho Varna Colostrum mà còn có thể áp dụng cho các sản phẩm sữa và đồ uống khác của công ty, giúp tối ưu hóa sản xuất và tăng tính linh hoạt.
Đây cũng là những DN top đầu thế giới trong mảng bao bì giấy cho F&B: năm 2023, Tetra Pak đạt doanh thu 12,7 tỷ Euro, bán được 179 tỷ hộp giấy trên khắp toàn cầu; còn SIG có doanh thu 3,21 tỷ Euro, lãi ròng khoảng 318 triệu Euro, đã sản xuất được 50 tỷ hộp giấy.
Theo đó, ngành cung cấp bao bì giấy cho các sản phẩm sữa nước hoặc thức uống cần công nghệ cao, phải có sự tích lũy công nghệ kỹ thuật máy móc – công nghệ vật liệu hàng chục năm; điều mà các DN ở nền công nghiệp non trẻ như Việt Nam không thể.
Ví dụ, công nghệ tạo ra bao bì có 3 nguyên liệu chính là giấy – nhựa – nhôm dùng cho ngành sữa – nước giải khát là một phát kiến vĩ đại của nhân loại cách đây từ rất lâu và luôn được cải tiến để phục vụ nhu cầu thay đổi của khách hàng, như SIG với hơn 170 năm bề dày lịch sử và giờ đây công ty còn có thể loại bỏ phần nhôm, để hộp giấy chỉ còn giấy và màn nhựa mỏng mà vẫn đảm bảo chất lượng sữa như trước kia.
Bà Võ Xuân Minh Kha – đại diện của SIG, một công ty hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất bao bì giấy, đã chia sẻ những lợi thế cạnh tranh của SIG và tiềm năng phát triển của thị trường bao bì Việt Nam.
SIG tự tin vào khả năng cạnh tranh của mình nhờ vào các giải pháp bao bì bền vững, chất lượng cao và công nghệ tiên tiến. Bao bì của SIG không chỉ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn góp phần giảm thiểu tác động đến môi trường. Đặc biệt, SIG đang dẫn đầu trong việc phát triển các loại bao bì có thể tái chế hoàn toàn.
Một trong những lợi thế nổi bật của SIG là tính linh hoạt của công nghệ. Máy móc của SIG có khả năng chiết rót đa dạng các loại sản phẩm với nhiều dung tích khác nhau, giúp khách hàng tối ưu hóa sản xuất và đáp ứng nhu cầu thị trường một cách linh hoạt. Bên cạnh đó, SIG cũng rất chú trọng đến tính bền vững. Công ty đặt mục tiêu giảm thiểu lượng khí thải carbon và tăng tỷ lệ giấy tái chế trong bao bì. Các sản phẩm của SIG đều được thiết kế để dễ dàng tái chế và thân thiện với môi trường.
Với mạng lưới các trung tâm nghiên cứu và phát triển trên toàn cầu, SIG có thể hỗ trợ khách hàng phát triển các sản phẩm mới và cải tiến quy trình sản xuất. Điều này giúp các doanh nghiệp rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường và tăng cường khả năng cạnh tranh.
Theo bà “Các doanh nghiệp Việt Nam về bao bì giấy chủ yếu sản xuất thùng carton, hộp giấy cho các thiết bị công nghệ hoặc hộp giấy ‘ăn liền’ trong ngành F&B…; những bao bì giấy không cần quá nhiều công nghệ hoặc tiêu chuẩn chất lượng khắt khe như tiệt trùng. Vậy nên, ngành bao bì giấy nói trên có tiềm năng đến cỡ nào thì vẫn là câu chuyện của các FDI, là cuộc đua giữa 2 đồng hương Tetra Pak và SIG.”
Rào cản và cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam
Tại Việt Nam, mặc dù nhu cầu về bao bì giấy ngày càng tăng, nhưng công nghệ sản xuất và thiết bị còn khá hạn chế so với các nước phát triển. Phần lớn các doanh nghiệp trong nước chủ yếu sản xuất các loại bao bì đơn giản, chưa đáp ứng được các yêu cầu khắt khe về chất lượng và tính thẩm mỹ của thị trường hiện nay. Trong khi đó, các “ông lớn” đến từ châu Âu như Tetra Pak và SIG đã và đang chiếm lĩnh thị trường với những sản phẩm chất lượng cao và công nghệ hiện đại. Sự chênh lệch về công nghệ này đã tạo ra một khoảng cách lớn giữa các doanh nghiệp Việt Nam và các đối thủ cạnh tranh quốc tế.
Việc các doanh nghiệp nước ngoài chiếm lĩnh thị trường đã đặt ra những thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, đây cũng là một cơ hội để các doanh nghiệp trong nước học hỏi và nâng cao năng lực cạnh tranh. Để có thể tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và tìm kiếm những đối tác công nghệ để chuyển giao công nghệ hiện đại.
Để phát triển ngành công nghiệp bao bì giấy tại Việt Nam, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, nhà nước và các tổ chức nghiên cứu. Nhà nước cần có những chính sách hỗ trợ để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ. Các doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm những giải pháp công nghệ mới, xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao và tham gia vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.